Καλά νέα για τους οπαδούς της άνω τελείας

Ως γνωστόν, ο φωστήρας που προσελήφθη προ αμνημονεύτων χρόνων από τη microsoft για να φτιάξει την ελληνική διάταξη πληκτρολογίου για τα windows δεν συμπεριέλαβε τη δυνατότητα παραγωγής της άνω τελείας*, και η microsoft ουδέποτε μπήκε στον κόπο να αναθεωρήσει το ημιτελές αυτό προϊόν της.

Ευτυχώς, εις το σωτήριον έτος 2011, οι απανταχού επί της γης Έλληνες χρήστες των microsoft windows μπορούν να αγαλλιάσουν: ο αγαπητός ιστολόγος «Στρατής» που διατηρεί το ιστολόγιο «Τρεις λαλούν και δυο χορεύουν» μπήκε στον κόπο να δημιουργήσει μια ελληνική διάταξη πληκτρολογίου που παρέχει επιτέλους τη δυνατότητα παραγωγής της άνω τελείας.

Γουάου.

Το Γραφείο Επιστημονικών Όρων και Νεολογισμών της Ακαδημίας Αθηνών

Μέσα στα πλαίσια κάποιας προεργασίας που κάνω για ένα άρθρο που ετοιμάζω για τη γλώσσα θέλησα να ανατρέξω για άλλη μιά φορά στους νεολογισμούς που είχα συναντήσει κάποτε σε κάποια έκδοση του γραφείου Επιστημονικών Όρων και Νεολογισμών της Ακαδημίας Αθηνών. Επειδή δεν είχα κρατήσει σελιδοδείκτη, (όπως λέμε και στα ελληνικά, μπούκμαρκ,) ξεκίνησα ο αφελής να ψάχνω από τον ιστότοπο της Ακαδημίας Αθηνών, ο οποίος όμως αποτελεί τη διαδικτυακή παρουσία ενός οργανισμού που συγκροτείται από τα καλύτερα μυαλά μας, και κατά συνέπεια δεν περιέχει, φυσικά, τίποτα.

Ξόδεψα λοιπόν για πολλοστή φορά το χρόνο μου ψάχνοντας να βρω εκείνο το κείμενο, και τελικά το ξαναβρήκα στον ίδιο άσχετο ιστότοπο που το είχα βρει και παλιότερα: ονομάζεται HR-Net (Hellenic Resoures Network) και βρίσκεται στο Cambridge της Massachussets των ΗΠΑ. Επειδή λοιπόν βαρέθηκα να ψάχνω να βρίσκω αυτή τη σελίδα κάθε φορά που τη χρειάζομαι, και να πρέπει στο τέλος να ορίσω και την κωδικοποίηση της σελίδας χειροκίνητα γιατί αλλιώς μου εμφανίζει κολυβογράμματα, και για να αποφύγουμε το ενδεχόμενο κάποια στιγμή το HR-Net να αποφασίσει πως δεν έχει λόγο ύπαρξης και να το κλείσει το μαγαζάκι, και να ορφανέψει έτσι το ελληνόφωνο διαδίκτυο από αυτό τον θησαυρό ταμιευμένης πληροφορίας, αναδημοσιεύω εδώ σήμερα τα περιεχόμενα των σελίδων του HR-Net που αφορούν το Γραφείο Επιστημονικών Όρων και Νεολογισμών της Ακαδημίας Αθηνών.

Η λέξη «Μπουντρούμι»

Ένα παράπονο που μου μένει συχνά όταν κοιτάζω την ετυμολογία κάποιας λέξης σε λεξικό είναι ότι βρίσκω μεν την προέλευσή της, αλλά συνήθως δεν βρίσκω κάποια εξήγηση για το πως και το γιατί συνέβησαν έτσι τα πράγματα ώστε να καταλήξουμε στη συγκεκριμένη λέξη σήμερα να σημαίνει το συγκεκριμένο πράγμα. Κατανοώ βέβαια ότι αυτή δεν είναι η δουλειά των ετυμολογικών λεξικών, μένω όμως με την απορία του που μπορεί κανείς να πάει  για να μάθει όχι μόνο τις ρίζες αλλά και την ιστορία κάποιων λέξων.

Όπως, για παράδειγμα, το «Μπουντρούμι».

Η ερμηνεία της λέξης είναι γνωστή σε όλους: Μπουντρούμι (το) ουσ. υπόγεια, σκοτεινή φυλακή | (μτφ.) στενόχωρο, σκοτεινό και χωρίς αερισμό σπίτι.

Αυτό όμως που ίσως να προκαλεί κάποια έκπληξη είναι η ετυμολογία της:

Η λέξη «μπράβος»

Για τη λέξη «μπράβος» το λεξικό του Τριανταφυλλίδη λέει τα εξής:

μπράβος ο [brávos] O18 : (μειωτ.) ο σωματοφύλακας: Kομματάρχης που συνοδεύεται από τους μπράβους του. || (επέκτ.): Oι μπράβοι του κόμματος· (πρβ. τραμπούκος). [ιταλ. bravo `μισθοφόρος, σωματοφύλακας΄ (από τη σημ.: `γενναίος, άγριος΄) -ς]

Το λεξικό Τεγόπουλου-Φυτράκη όμως την τραβάει την ετυμολογία ακόμα πιό μακριά:

Η λέξη «γκαντέμης»

Από το Λεξικό Τεγόπουλου-Φυτράκη:

γκαντέμης -ισσα, -ικο επίθ. [<αγγλ. goddam (= θεοκατάρατος)] που φέρνει κακοτυχία, γουρσούζης

Ο Τριανταφυλλίδης, όμως, τα λέει αλλιώς:

γκαντέμης ο [gadémis] O11 θηλ. γκαντέμισσα [gadémisa] O27α & (προφ.) γκαντέμω [gadémo] O37α (χωρίς πληθ.) : (οικ.) ο γρουσούζης₁. [τουρκ. kadem (από τα αραβ.) `καλή τύχη΄ (ειρωνικά) -ης με ηχηροπ. [k > g] από συμπροφ. με το άρθρο στην αιτ. [ton-k > toŋg > g]· γκαντέμ(ης) -ισσα, -ω]

Εμένα πάντως μου αρέσει η εκδοχή των Τεγόπουλου-Φυτράκη, goddammit!

Η Αγία Γραφή σε γλωσσικό τύπο Elmer Fudd

Αυτές τις μέρες έχουμε την επέτειο των λεγόμενων «Ευαγγελικών» επεισοδίων που συνέβησαν στην Αθήνα του 1901 και στοίχισαν έντεκα ζωές, πολλές δεκάδες τραυματισμούς, μία κυβέρνηση, ένα μητροπολιτικό θρόνο, και την ελευθερία του τύπου.

Για να το περιγράψω με απλά λόγια, την εποχή εκείνη που η Καθαρεύουσα ζούσε και βασίλευε, κάποιοι αφιλότιμοι είχαν το θράσος να μεταφράσουν τα ευαγγέλια στη Δημοτική και να προσπαθήσουν μάλιστα να τα τυπώσουν και να τα κυκλοφορήσουν. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να ενοχληθούν κάποιοι φωτισμένοι απ’το θεό άνθρωποι, οι οποίοι γνώριζαν βέβαια πως κάτι τέτοιο ήταν βλασφημία εσχάτης μορφής, και οι οποίοι ξεσηκώθηκαν, δημιούργησαν επεισόδια, τα επεισόδια κλιμακώθηκαν, και κατέληξαν

Η λέξη «γύφτος» (εικονογραφημένο)

Η λέξη «γύφτος» προέρχεται από τη λέξη «Αιγύπτιος», είναι όμως πλέον γνωστό ότι η μακρινή καταγωγή των γύφτων (ή, όπως πιό σωστά θα έπρεπε να τους αποκαλούμε, των «Αθίγγανων») είναι η Ινδία, και η ονομασία «γύφτοι» βασίζεται στη λανθασμένη πεποίθηση παλαιότερων εποχών ότι ο νομαδικός αυτός λαός κατάγεται από την Αίγυπτο.

Οι γύφτοι λοιπόν είναι ινδικής καταγωγής, αυτό όμως δεν εξηγηγεί κάποιες παραδόσεις που τηρούν, τις οποίες μοιάζουν να έχουν δανειστεί από τους Φαραώ.  Αυτό τεκμηριώνουν οι παρακάτω φωτογραφίες που έλαβα μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, όπου η (προφανώς εύπορη) πεθαμένη ενταφιάζεται μαζί με πολλά από τα υπάρχοντά της.

Ψηφοδέλτιο – η άσπρη λέξη της ημέρας

Η «άσπρη λέξη» της ημέρας είναι η λέξη «Ψηφοδέλτιο», και η ιστορία της είναι πολύ ενδιαφέρουσα: http://www.asprilexi.com/politonika_gif/130907.gif

Σημειώσεις:

1. Ο σύνδεσμος είναι προς εικόνα τύπου GIF στον ιστότοπο της Άσπρης Λέξης.
2. Το γιατί είναι εικόνα και όχι κείμενο, μη ρωτάτε εμένα, ρωτήστε την Άσπρη Λέξη.
3. Θα συμπεριλάμβανα την εικόνα αυτούσια μέσα στο άρθρο μου, ή, ακόμα καλύτερα, θα αποδελτίωνα το κείμενο της εικόνας, αλλά κάτι τέτοιο θα ήταν αντίθετο με τα περί δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας της Άσπρης Λέξης.
4. Θα μπορούσα να ζητήσω άδεια αναδημοσίευσης, αλλά θέλω να δημοσιεύσω το άρθρο μου σήμερα, και για την ακρίβεια τώρα.

Δ.Γ.Λ.: Ενημέρωση

Σήμερα έβγαλα στον αέρα κάποιες σχετικά εκτενείς αλλαγές στις σελίδες της εκστρατείας ενάντια στις «Διαταραχές του Γραπτού Λόγου».

Ανέβασα μία νέα, αρκετά ανανεωμένη Διακήρυξη, ενώ ανανεωμένα τμήματα της παλιάς έχουν μεταφερθεί σε ξεχωριστές σελίδες Θέσεις και Κονκάρδες. Επίσης πρόσθεσα μία νέα σελίδα, Δικαιολογίες.

Η λέξη «κρετίνος»

Σμαράγδι πέτυχα σήμερα εντελώς τυχαία στο «Μείζον Ελληνικό Λεξικό Τεγόπουλου Φυτράκη». Την ερμηνεία της λέξης κρετίνος τη γνωρίζουν όλοι:

Ερμηνεία: (ο, η) ουσ. άτομο που πάσχει από κρετινισμό, ηλίθιος

Έχετε όμως υπόψη σας την ετυμολογία της λέξης;

Ανοικτό γράμμα στο «Art Logokrisia» (sic)

Αγαπητέ «Art Logokrisia», άξια επαίνου βέβαια η πρωτοβουλία σου να ξεκινήσεις αυτό το blog, έχω όμως δύο ερωτήσεις:

1. Πως και μας ζητάς να υπογράψουμε επώνυμα τη στιγμή που εσύ ο ίδιος φαίνεσαι να προσπαθείς να διατηρήσεις την ανωνυμία σου;

2. Για ποιούς ακριβώς λόγους απαγορεύεις τα σχόλια σε ένα blog κατά της λογοκρισίας;

Έχω επίσης να κάνω και μία σημείωση: στην Ελληνική γλώσσα δεν υπάρχει λέξη «ε-μέηλ», και δεν θα μπορούσε να υπάρξει τέτοια λέξη, γιατί, αν μη τι άλλο, δεν βγάζει νόημα ούτε καν από ακουστικής πλευράς. Διόρθωσέ την, πριν κάνω «ε-μετό». Λέξεις με τις οποίες μπορείς να την αντικαταστήσεις είναι «e-mail», «email», και «ηλεκτρονικό ταχυδρομείο».

Ενδιαφέρον: Νίκος Δήμου – Οι ακατάληπτοι

Πάρα πολύ ενδιαφέρον άρθρο του Νίκου Δήμου σχετικά με τις δήθεν-διανοουμενίστικες παρλαπίπες που ξεφουρνίζουν διάφοροι για να αναδειχθούν / εγκαθιδρυθούν ως αυθεντίες στις απατηλές υπο-κουλτούρες που δημιουργούν οι ίδιοι: http://doncat.blogspot.com/2007/05/blog-post_30.html

Αν ένα κείμενο που φέρεται ως γραμμένο στην Ελληνική γλώσσα είναι κατά λιγώτερο από 90% κατανοητό από ένα άτομο με τη δική μου μόρφωση, έστω ξαναδιαβάζοντας μία στις τρείς προτάσεις και ανατρέχοντας σε εγκυκλοπαίδεια για μία λέξη ανά εκατό, τότε το κείμενο αυτό είναι πολύ απλά μία ΑΠΑΤΗ.

Εκστρατεία καταπολέμησης των «Διαταραχών του Γραπτού Λόγου»

Δημιούργησα τη σελίδα «ΔΓΛ – Διακήρυξη» ως αρχική για την εκστρατεία που ξεκινάω για την καταπολέμηση των κακών συνηθειών που ονομάζω «Διαταραχές του Γραπτού Λόγου», όπως greeklish, φραγκολεφαντίνικα, λειψιτονία, κλπ. Περιέχει διακήρυξη, σκέψεις, προτάσεις, κονκάρδες, κλπ.

Η βασική ιδέα είναι ότι όταν βλέπετε ένα προβληματικό κείμενο, απαντάτε απλά με μία κονκάρδα που είναι σύνδεσμος προς τη σελίδα της εκστρατείας, η οποία εξηγεί όλα αυτά που θα θέλατε να πείτε αλλά δεν έχετε το χρόνο και την όρεξη.

Παρακαλώ ρίξτε μιά ματιά, και αν σας ενδιαφέρει, σχολιάστε.