Kάθε νέο άρθρο26 Απριλίου: Δεν ξεχνώ τη Γκουέρνικα
Posted by Διαγόρας ο Μήλιος στο 2008/04/26
26 Απριλίου 1937 κατά τη διάρκεια του Ισπανικού Εμφυλίου Πολέμου η Ναζιστική Γερμανία βομβαρδίζει την Βασκική πόλη Γκουέρνικα Γκερνίκα στη βορειοανατολική Ισπανία. (Wikipedia)
Φωτογραφία 1 από 4
Φωτογραφία 2 από 4
Φωτογραφία 3 από 4
Φωτογραφία 4 από 4
Σειρά δέκα φωτογραφιών με σύντομα σχόλια που δημοσιεύτηκε στο Spiegel Online International στην περυσινή επέτειο: http://www.spiegel.de/fotostrecke/0,5538,21172,00.html
Copyright © 2008 Διαγόρας ο Μήλιος | Όροι Χρήσης
Τροφοδοσία περιεχομένου (RSS feed)
Κάθε άρθρο σε αυτό το ιστολόγιο
Κάθε σχόλιο σε αυτό το ιστολόγιο
Μόνο τα σχόλια αυτού του άρθρου
Διαγόρας ο Μήλιος 
doctor said
Ήταν μία πρόγευση, ένα coming soon, σχετικά με το τι θα επακολουθούσε στην Ευρώπη μετά ταπό 2 χρόνια.
Ποτέ πια.
doctor
roidis said
Η Φρίκη!…
να μην ξανάρθει.
Χρόνια Πολλά και για εμάς τους άπιστους Διαγόρα φίλε μου.
Αόρατη Μελάνη said
Τώρα θα με πείτε σπαστικιά αν θυμήσω για άλλη μια φορά ότι τη λένε Γκερνίκα και όχι Γκουέρνικα; Συγγνώμη Διαγόρα, η επαγγελματική διαστροφή βλέπεις…
Σε όλα τα άλλα επικροτώ και προσυπογράφω.
Διαγόρας ο Μήλιος said
Χρόνια πολλά επίσης, φίλοι μου.
Δυστυχώς όμως, τα ίδια βλέπουμε κάθε λίγα χρόνια. Λονδίνο, Βερολίνο, Δρέσδη, Τόκιο, Χιροσίμα, Ναγκασάκι, Κορέα, Βιετνάμ, Ιράκ, Νέα Υόρκη, Αφγανιστάν, και ξανά Ιράκ είναι φρίκες που περνάνε στα γρήγορα απ’το μυαλό μου.
Αόρατη Μελάνη, η ελληνόφωνη Βικιπαίδεια στη σελίδα για τον πίνακα του Πικάσο (el.wikipedia.org/wiki/Γκουέρνικα) λέει το εξής: «Γκερνίκα (Guernica στα ισπανικά ή Γκουέρνικα, με λατινική απόδοση στα ελληνικά)». Δεν καταλαβαίνω τι ακριβώς εννοεί ο ποιητής με το «λατινική απόδοση στα ελληνικά», αλλά το εξέλαβα ως επικύρωση της προφοράς που γνώριζα από μικρός.
Πόντος και Αριστερά said
Ναι… αλλά ξέχασες τη γενοκτονία των Αρμενίων (25 τ’ Απρίλη).
Καλό θάναι να τις θυμόμαστε όλες :)
Μ-π
Αόρατη Μελάνη said
«Με λατινική απόδοση στα ελληνικά» δε σημαίνει τίποτα. Είναι μια παπαριά, και ας με συγχωρήσει η Βικιπαίδεια και ο συντάκτης της.
Στην απόδοση ξενόγλωσσων ονομάτων έχουμε τρεις επιλογές:
1. Μετάφραση = μεταφορά του ονόματος από τη γλώσσα πηγή στη γλώσσα στόχο με προσαρμογή στη φωνητική και τη γραμματική της γλώσσας στόχου (London=Λονδίνο). Εδώ υπεισέρχονται και ιστορικοί παράγοντες.
2. Μεταγραφή = μεταφορά του ονόματος από τη γλώσσα πηγή στη γλώσσα στόχο με όσο το δυνατόν πιστότερη φωνητική απόδοση της προφοράς του στην γλώσσα πηγή (Córdoba=Κόρδοβα). Είναι η τάση που επικτρατεί στη σύγχρονη μετάφραση.
3. Μεταγραμματισμός = μεταφορά του ονόματος από τη γλώσσα πηγή στη γλώσσα στόχο με ακριβή αντιστοίχιση των γραμμάτων του ενός αλφαβήτου στα γράμματα του άλλου (Κωλοπετεινίτσα=Kolopeteinitsa). Κατά πάσα πιθανότητα, αυτό ήθελε να πει ο συντάκτης της Βικιπαίδειας. Υπάρχουν πίνακες του ΕΛΟΤ (ελληνικού οργανισμού τυποποίησης) που ορίζουν την αντιστοιχία, για τα διαβατήρια π.χ. ή για τις οδικές πινακίδες. Είναι φανερό ότι η μέθοδος αυτή ουδεμία σχέση έχει με την πραγματική γραφή και προφορά της λέξης, είναι μια σύμβαση που εξυπηρετεί τους γραφειοκράτες.
Αν ρωτήσεις έναν ισπανό πώς το λένε τον πίνακα, αυτό που θ’ ακούσουν τα αυτάκια σου θα είναι «Γκερνίκα». Είναι η μόνη λογική απόδοση, εκτός κι αν σου φαίνεται λογικό να προφέρουμε τον Giscard d’ Estaign «Γkισκάρντ ντ’ Εστάιγν» και ούτω καθ’ εξής. Το «Γκουέρνικα» είναι απλώς λάθος. Κανένας μα κανένας μεταφραστής την σήμερον ημέρα δεν θα το έγραφε ποτέ του Γκουέρνικα.
Ερώτηση κρίσεως: Πώς είναι το επώνυμο του Τσε;
Αν αποφασίσεις ότι θα τον λες Γκουεβάρα, όπως τον έλεγε ο συχωρεμένος ο Λοΐζος στο τραγουδάκι του, τότε να λες και τη Γκερνίκα Γκουέρνικα. Και φυσικά δεν τρέχει κάστανο. Απλά σκέψου ότι όποιος ισπανός το ακόυσει θα ξεραθεί στα γέλια, όπως θα ξεραινόσουν κι εσύ αν άκουγες να λένε τον Πειραιά «Πεϊράια», την Άνοιξη «Ανόιξι», ή τη Βούλα «Βόουλα».
Αόρατη Μελάνη said
Σκέφτηκα και άλλα ωραία παραδείγματα: George Bush = Γεόργε Βυς, Jacques Cousteau = Ζάκκυες Κουστεάυ. Να μη συνεχίσω καλύτερα!
Σκέφτηκα επίσης, ότι αν ο ποιητής ήθελε να κάνει αντιστοίχιση λατινικού-ελληνικού αλφαβήτου με βάση την ιστορική τους καταγωγή, τότε το G έπρεπε να το βάλει Γ και όχι ΓΚ, δηλαδή «Γουέρνικα». Όσο για το πού θα μπει ο τόνος και το με ποια λογική τον πήρε από την παραλήγουσα και τον πήγε στην προπαραλήγουσα, άγνωσται αι βουλαί του ποιητού. Κοντολογίς, αυτό το «με λατινική απόδοση στα ελληνικά» στερείται παντελώς νοήματος. Μάλλον ο ποιητής ήθελε να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα, και αντί να του κόψει να πει «παλαιά λανθασμένη απόδοση» κοίταξε κάπως να το βολέψει.
Η Πάπυρος Λαρούς Μπριττάνικα (την οποία θεωρώ αρκετά έγκυρη αν και όχι φυσικά αλάνθαστη) αναφέρει στα σχετικά λήμματα: «Γκουέρνικα» (ορθή προφορά Γκερνίκα), γνωστός πίνακας του Πικάσο. Στο λήμμα «Γκερνίκα» λέει: ορθή ονομασία στα ισπανικά του έργου «Γκουέρνικα». Στο λήμμα «Γκουέρνικα υ Λούνο» παραπέμπει κατευθείαν στο «Γκερνίκα υ Λούνο» όπου λέει ότι είναι πόλη της βόρειας Ισπανίας.
Προσωπική μου γνώμη είναι ότι δεν συντρέχει κανένας απολύτως λόγος να διαιωνίζουμε ένα λάθος μόνο και μόνο επειδή είναι «καθιερωμένο», επειδή δηλαδή έχει συνηθίσει πάρα πολύς κόσμος να το ακούει έτει. Ας ξεσυνηθίσει. Εδώ για τη Μόνικα κάναμε κωλοτούμπες για να μάθουμε να τη λέμε Λιουίνσκι και όχι Λεβίνσκι! Για τα τσιμπούκια μας καίει η γλωσσομάθεια! Για την τέχνη, τίποτα;
Αν πάντως θέλει κάποιος να κρατήσει την αναφορά στο «γνωστό» όνομα, μπορεί να το βάζει μέσα σε εισαγωγικά, και αμέσως μετά ή αμέσως πριν να αναφέρει το σωστό. Λόγου χάρη: Ο γνωστός πίνακας του Πικάσο «Γκερνίκα» γνωστός παλιότερα ως «Γκουέρνικα» κλπ. Στο άρθρο σου όμως το κείμενο είναι τόσο σύντομο, ώστε δεν σηκώνει τέτοιες διευκρινίσεις. Εγώ προσωπικά θα το έβαζα Γκερνίκα.
Σε σχέση με την αντιστοίχιση των αλφαβήτων: το πρότυπο 743 ΕΛΟΤ (843 ISO) το οποίο παρεμπιπτόντως μπορείς να βρεις εδώ, http://el.wikipedia.org/wiki/ISO_843, αντιστοιχεί τους ελληνικούς χαρακτήρες σε λατινικούς ΑΛΛΑ ΟΧΙ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΩΣ. ΤΟ πρότυπο αντιστοίχισης είναι απλώς ένα εργαλείο για να μπορούμε να μεταγραμματίζουμε ομοιόμορφα τα ελληνικά σε ένα αλφάβητο που έχει γίνει πλέον διεθνές. Δεν έχει καμμία γλωσσική αξία, παρά μόνο πρακτική. Το λατινικό αλφάβητο χρησιμοποιείται σε πολλές γλώσσες, και σε καθεμιά από τις γλώσσες αυτές οι χαρακτήρες του έχουν άλλη φωνητική αξία. Αλλιώς θα αποδώσουμε στα ελληνικά μια γερμανική λέξη, αλλιώς μια γαλλική, αλλιώς μια ισπανική.
Βλέπω τυχαία μπροστά μου αυτή τη στιγμή το δάσος Göhrde της Γερμανίας. Τι λέτε, να το αποδώσουμε Γόχρδε αντί για Γκέρντε; Και τα διαλυτικά τι να τα κάνουμε;
Αν θελήσουμε να εφαρμόσουμε την ιστορική αντιστοίχιση ελληνικού-λατινικού αλφαβήτου, τότε αναγκαστικά στρεφόμαστε στην μετάφραση και όχι στο μεταγραμματισμό (ο μεταγραμματισμός δίνει φαιδρά και ακατανόητα αποτελέσματα, κατάλληλα μόνο για οδικές πινακίδες και διαβατήρια). Μια μετάφραση του Guernica στα ελληνικά θα μπορούσε να είναι «Γουερνική». Όπως λέμε τον Bacon Βάκωνα, τον Byron Βύρωνα, τον Petrarca Πετράρχη. Απολύτως θεμιτή αλλά παρωχημένη μέθοδος. Καμμία σχέση φυσικά με την πρωτότυπη προφορά.
Όπως Κατάλαβες, διαγόρα, μου πάτησες τον κάλο. Μπορώ να συζητώ ήρεμα και νηφάλια για τέχνη, για θρησκεία, για οικολογία, για τα ανθρώπινα δικαιώματα, ΑΛΛΑ ΟΧΙ ΓΙΑ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ! ΟΧΙ ΡΕ ΠΟΥΣΤΗ ΜΟΥ! ΘΑ ΜΑΘΕΤΕ ΟΛΟΙ ΣΑΣ ΝΑ ΜΙΛΑΤΕ ΣΩΣΤΑ! :D (εδώ γελάμε!)
Διαγόρας ο Μήλιος said
@Πόντος και Αριστερά:
Ναι, βέβαια, έχεις δίκιο, όπως επίσης ξέχασα και πολλές άλλες γενοκτονίες που έχουν συμβεί στην αιμόφυρτη ιστορία της ράτσας μας. Γνωρίζοντας πως δεν υπήρχε περίπτωση ο κατάλογος να είναι διεξοδικός έγραψα «είναι φρίκες που περνάνε στα γρήγορα απ’το μυαλό μου.»
@Αόρατη Μελάνη:
ΟΚ, έχεις δίκιο, με έπεισες, σηκώνω λευκή σημαία. Κάνω μία μερική μόνο διόρθωση του λάθους, γιατί αν το διορθώσω πλήρως, τότε τα σχόλιά σου δεν θα βγάζουν νόημα για τους μελλοντικούς αναγνώστες, και γιατί επίσης κάτι τέτοιο θα παρέβαινε τις εγγυήσεις που παρέχει το παρόν ιστολόγιο στους αναγνώστες του. Υπόσχομαι πως θα προσέξω να μην επαναλάβω το λάθος του χρόνου τέτοια εποχή.