Γνωμικό #92
Posted by Διαγόρας ο Μήλιος στο 2008/10/12
«Όσο για ‘μένα, το πήρα προ πολλού απόφαση να μην σκέφτομαι: δημιούργησε ο άνθρωπος το θεό ή ο θεός τον άνθρωπο;»
—Фёдор Михайлович Достоевский (Fyodor Michailovich Dostoyevsky, Φιόντορ Μιχαήλοβιτς Ντοστογιέφσκι) Ρώσσος συγγραφέας, διά στόματος του Ιβάν, στο μυθιστόρημα Αδελφοί Καραμάζωφ
Το πρωτότυπο: «Что же до меня, то я давно уже положил не думать о том: человек ли создал бога или бог человека?»
Το αρχείο των γνωμικών φιλοξενείται στο atheoi.ORG: Αρχείο γνωμικών
Copyright © 2008 Διαγόρας ο Μήλιος | Όροι Χρήσης
Άρθρα μέσω RSS
Σχόλια μέσω RSS
Μόνο τα σχόλια αυτού του άρθρου μέσω RSS
Άρθρα μέσω email
Σχόλια μέσω email
Abravanel said
Λάθος άτομο διάλεξες…
Διαγόρας said
Φαντάζομαι πως το λες αυτό επειδή ο Ντοστογιέφσκι ήταν γνωστός ως χριστιανός, ε;
Κοίτα, κατ’αρχήν, πιστεύω ότι δεν έχει τόση σμασία ποιός είπε ένα γνωμικό, όση σημασία έχει το τι λέει το γνωμικό το ίδιο. Το γνωμικό είναι που περνάει το μήνυμα, που γίνεται αφορμή για προβληματισμό, που ξαφνιάζει, ή που ψυχαγωγεί.
Βέβαια, σε κάποιες περιπτώσεις το γνωμικό δεν βγάζει τόσο νόημα από μόνο του όσο αν έχουμε υπόψιν μας και δυό πράγματα σχετικά με την προσωπικότητα εκείνου που το είπε, αλλά το συγκεκριμένο γνωμικό δεν είναι από αυτά: βγάζει νόημα ως έχει, και το ίδιο ισχύει και για το γνωμικό #91.
Αλλά ακόμα κι αν ένα γνωμικό έρχεται σε κατάφωρη αντίφαση με αυτά που γνωρίζουμε γι αυτόν που το είπε, και πάλι δεν το βλέπω αυτό ως λόγο για να αποφύγω τη δημοσίευση: τα παράδοξα δεν είναι για να τα σπρώχνουμε κάτω απ’το χαλί, είναι για να τα συζητάμε.
Τέλος, να πω ότι τόσο αυτό το γνωμικό όσο και το προηγούμενο μαρτυρούν έναν άνθρωπο με τόσο περίπλοκη και φιλοσοφημένη άποψη γύρω από τη θρησκεία, που α) τείνω να πιστέψω πως ο Ντοστογιέφσκι ήταν θρήσκος κατά τον ίδιο τρόπο με τον οποίο κατορθώνουν να είναι θρήσκοι οι επιστήμονες, δηλαδή με διαμερισματοποίηση της αντίληψής τους (αν θα μου επιτραπεί η έκφραση) και β) αν ήταν σαν κι αυτόν όλοι οι θρήσκοι, τότε καλά θα ήταν τα πράγματα.
Abravanel said
Άνθρωπος του καιρού του ήταν με όλα τα μειονεκτήματα και πλεονεκτήματα της εποχής – κατ’εμέ ο Ντοστογιέφσκι ήταν θρήσκος όσο η θρησκεία ήταν διαθέσιμη προς υποστήριξη των ιδεών του. Εκεί που δεν συμφωνούσαν την απέρριπτε άκριτα, στα άλλα θέματα την εναγκαλίζονταν πάλι άκριτα – με άλλα λόγια του ήταν ένα εργαλείο.
Νίκος said
Αυτό το σχόλιο μεταφέρθηκε σε ξεχωριστό άρθρο.